Jak elementy fantastyczne wpływają na przesłanie utworu? Poznaj kilka potrzebnych informacji

W 2020 roku na maturze z języka polskiego temat rozprawki brzmiał: „Jak wprowadzenie elementów fantastycznych do utworu wpływa na przesłanie tego utworu?”. Zgodnie z poleceniem należało odwołać się do  podanych fragmentów dramatu Stanisława Wyspiańskiego pt. „Wesele”, do całego utworu Wyspiańskiego oraz do innego tekstu kultury. 

Temat ten przysporzył maturzystom wielu trudności. Aby napisać rozprawkę, należało wiedzieć, co zalicza się do elementów fantastycznych w literaturze, jakie elementy fantastyczne pojawiły się w „Weselu” oraz jaki wpływ mają te elementy na przesłanie utworu literackiego. W dzisiejszym artykule postaramy się wyjaśnić, jak krok po kroku napisać rozprawkę związaną z elementami fantastycznymi. 

Możesz także zamówić napisanie gotowej rozprawki od podstaw! Napisz do nas, a otrzymasz bezpłatną wycenę.

Spis treści

Przykładowe tezy i hipotezy.

Tezy:

  1. Wprowadzenie elementy fantastyczne mają duży wpływ na przesłanie utworu. Sprawiają one, że oprócz znaczenia dosłownego utwór zyskuje też znaczenie przenośne, uniwersalne. 
  2. Bez wątpienia można stwierdzić, że elementy fantastyczne wpływają na przesłanie utworu, ponieważ pozwala lepiej i dokładniej zrozumieć przesłanie, które chciał przekazać autor. 

Hipotezy:

  1. Postaram się rozważyć, jaki wpływ mają elementy fantastyczne na przesłanie utworu. 
  2. Z pewnością można stwierdzić, że wprowadzenie elementów fantastycznych wpływa na przesłanie utworu. Jednak w jaki sposób te elementy oddziałują na przesłanie? Aby poznać odpowiedzi na to pytanie, należy przeanalizować teksty kultury, w których pojawiają się postacie czy zdarzenia fantastyczne. 

Analiza fragmentu „Wesela”

W pierwszym fragmencie przedstawiona została rozmowa Racheli z Poetą. Byli oni miłośnikami poezji i artystami, zaś  ich konwersacja dotyczyła chochoła. Rachela postrzegała Chochoła jako nadprzyrodzoną siłę, zapowiedź rzeczy niezwykłych i fantastycznych. Myślała o słomianej osłonie na róże jak o żywej istocie, pragnęła zaprosić chochoła na uroczystość weselną. Elementem fantastycznym we fragmencie był chochoł, a także moment zaproszenia Chochoł w późniejszych scenach dramatu ożył, był również symbolem wegetacji społeczeństwa oraz idei odłożonych na później. 

Wniosek: Elementy fantastyczne wpływają na przesłanie utworu, gdyż mogą mieć znaczenie symboliczne i nadawać przesłaniu dzieła znaczenie przenośne. 

W drugim fragmencie została ukazana rozmowa Rycerza i Poety. Rycerz był postacią fantastyczną, zjawą, która ukazała się Poecie. Był on średniowiecznym rycerzem, Zawiszą Czarnym, który stanowił ucieleśnienie rycerskich ideałów oraz cnót. Poeta chciał poznać tożsamość zjawy, jednak Rycerz cały czas zachęcał go do działania ( „Na koń, zbudź się, ty żak, / ty lecieć masz jak ptak! […]). Wspominał także o bohaterskich czynach innych Polaków. Poeta dostrzegał jednak jedynie pustkę i ciemność za przyłbicą rycerza. 

Wniosek: Elementy fantastyczne wpływają na przesłanie utworu, gdyż mogą stanowić nawiązanie historyczne i sprawiać, że przesłanie staje się ważne dla całego narodu, społeczności. 

Inne przykłady z dramatu Wyspiańskiego – elementy fantastyczne w  dramacie pt. „Wesele”

  • Akt II, scena V – spotkanie Marysi z Widmem

Marysia spotkała ducha swojego dawnego narzeczonego, który zmarł. Początkowo była szczęśliwa i wspominała ich wspólną przeszłość, lecz po chwili poczuła od Widma chłód i odepchnęła zjawę. 

  • Akt II, scena VII – spotkanie Stańczyka i Dziennikarza. 

Dziennikarz wspominał klęski Polaków i rozpaczał nad upadkiem narodowego ducha. Stańczyk odpowiadał w sposób ironiczny. Dał Dziennikarzowi błazeńską laskę, zarzucając mu, że nie realizuje swojej roli społecznej i nie przewodzi narodowi. 

  • Akt II, sceny XI- XIII – spotkanie Poety z Hetmanem

Hetman zarzucił Poecie, że ożenił się z chłopką i tym samym zdradził swoją grupę społeczną. Postać Hetmana symbolizowała zdradę, egoizm, fałsz. Był on uosobieniem wyrzutów sumienia Pana Młodego, który poprzez ślub z chłopką sprzeniewierzył się przodkom. 

  • Akt III, scena XXXVII – chocholi taniec

W tej scenie wszyscy goście weselni tańczyli w rytm muzyki Chochoła. Byli nieprzytomni, pogrążeni w marazmie. Uśpienie Polaków podczas tańca chocholego symbolizowała niegotowość Polaków na zorganizowanie zrywu niepodległościowego.

„Wesele- postacie fantastyczne, elementy fantastyczne

  • Stańczyk –  był błaznem z obrazów Matejki  oraz symbolem krakowskiego ugrupowania konserwatywnego. 
  • Zawisza Czarny – był średniowiecznym rycerzem, słynącym z przestrzegania kodeksu rycerskiego, stanowił wzór do naśladowania 
  • Hetman-  (Franciszek Ksawery Branicki) brał udział w tworzeniu konfederacji targowickiej i symbolizował zdradę narodową.
  • Upiór- (Jakub Szela)- był chłopem, przywódcą rabacji galicyjskiej, w której chłopi mordowali arystokratów
  • Wernyhora – był  legendarnym wieszczem ukraińskim. Miał przekazać Gospodarzowi wieść o rozpoczęciu powstania Polaków.
  • Chocholi taniec – stał się symbolem uśpienia narodu polskiego, marazmu i niegotowości na odzyskanie niepodległości

Relacja świata realistycznego i fantastycznego  w „Weselu”

Świat realistyczny i fantastyczny w „Weselu” współgrały ze sobą, przenikały się nawzajem. Postaci ze świata fantastycznego miały wpływ na bohaterów realistycznych, uświadamiały uczestników wesela na temat popełnionych przez nich błędów oraz niezrealizowanych zadań. 

Inne teksty kultury z elementami fantastycznymi

  • „Romantyczność” Adama Mickiewicza – w utworze zostały opisane losy Karusi, młodej dziewczyny, której ukochany Jaś zmarł. Karusia widywała ducha ukochanego, rozmawiała z nim i płakała. Inni ludzie uważali ją za obłąkaną, lecz narrator utworu ją rozumiał. Elementem fantastycznym było pojawienie się ducha Jasia. Wprowadzenie postaci fantastycznej stało się sposobem na ukazanie polemiki romantyków z racjonalistami. 
  • „Kordian” Juliusza Słowackiego – w dramacie przedstawione zostały losy młodzieńca, który postanowił poświęcić wszystko, by walczyć za zniewoloną ojczyznę. Do elementów fantastycznych w dramacie można zaliczyć podróż Kordiana na chmurze do Warszawy czy też proces tworzenia przywódców powstania przez diabły. Wprowadzenie elementów fantastycznych pozwoliło na nadanie utworowi znaczenia symbolicznego- pisarz skrytykował przywódców powstania oraz koncepcję mesjanizmu. 
  • „Balladyna” Juliusza Słowackiego – Słowacki w utworze przedstawił losy Balladyny, młodej i ubogiej dziewczyny, która próbowała zdobyć władzę i bogactwo, mordując kolejne osoby. Zabiła swoją siostrę, wspólnika, a także przyczyniła się do śmierci swojego męża. Elementami fantastycznymi w „Balladynie” były postacie fantastyczne (Skierka, Chochlik, Goplana), a także moment śmierci Balladyny, która została porażona piorunem po wydaniu na siebie wyroku. Dzięki elementom fantastycznym Słowacki nadał utworowi przesłanie uniwersalne, zgodnie z którym zło zawsze musi zostać ukarane. 
  • Świtezianka” Adama Mickiewicza– tematem ballady stały się losy strzelca i jego tajemniczej kochanki. Kochanka poprosiła młodzieńca, by dochował jej wierności, jednak młodzieniec zdradził ją. Dziewczyna okazała się być Świtezianką o niezwykłej mocy i za karę zmieniła strzelca w drzewo. W utworze pojawiły się takie elementy fantastyczne, jak postać Świtezianki oraz przemiana strzelca w drzewo. Elementy fantastyczne sprawiły, że dzieło zyskało uniwersalne, przenośne przesłanie, zgodnie z którym nie ma winy bez kary. 
  • „Makbet” Williama Szekspira” – w dramacie ukazany został upadek Makbeta, który zmienił się z honorowego rycerza w okrutnego zbrodniarza. Makbet spotkał na swej drodze czarownicze, które przepowiedziały mu zdobycie władzy. Bohater zabił króla i zajął jego miejsce, a później mordował kolejne osoby. Został zabity, próbując utrzymać władzę. W utworze pojawiły się takie elementy fantastyczne, jak postacie czarownic. Dzięki ich wprowadzeniu przesłanie utworu stało się głębokie, dotyczące ludzkiej natury. Szekspir udowodnił, że nawet szlachetny człowiek może ulec wpływom zła, gdy jest zbyt ambitny. 
Jeśli nadal masz problemy, skontaktuj się z nami!

Skontaktuj się z nami!

5/5 - (13 votes)