Jak napisać opowiadanie? Podpowiedzi dla uczniów

Co to opowiadanie twórcze i odtwórcze?

Wiele osób lubi snuć opowieści. Wyobrażamy sobie różne historie i myślimy o tym, jak by mogły one wyglądać. Niestety nie tak łatwo stworzyć je, gdy musimy chwycić za długopis i krok po kroku rozpisać całą sytuację. Zanim dowiesz się, jak się pisze opowiadanie, to nauczysz się rozróżniać ich rodzaje. 

Możesz wyróżnić opowiadania twórcze i odtwórcze. Te pierwsze wymagają pracy wyobraźni. Ty sam wymyślasz nową historię i próbujesz ją opisać. Możesz otrzymać polecenie „Napisz opowiadanie o spotkaniu z Kopciuszkiem.” lub „Napisz opowiadanie z dialogiem, w którym opiszesz swoją rozmowę z prehistorycznym dinozaurem”. Doskonale wiemy, że takie spotkanie jest niemożliwe, więc tutaj musisz popuścić wodze fantazji. Możesz również otrzymać polecenie „Napisz opowiadanie, w którym przedstawisz rozmowę Małego Księcia z lisem”. Po przeczytaniu lektury dobrze wiesz, że tytułowy chłopiec dyskutował z lisem, więc nie musisz wymyślać tej rozmowy. Twoim zadaniem jest opowiedzenie o niej tak, by inni dowiedzieli się, na czym ona polegała, czyli ją odtworzyć.

Co powinno zawierać opowiadanie?

Wyobraź sobie, że chcesz opowiedzieć swojemu przyjacielowi przebieg udanej wycieczki czy imprezy urodzinowej. Zastanów się, jakie szczegóły mu podasz? W końcu zależy Ci na tym, aby i on był radosny i dowiedział się jak najwięcej! Podobnie jest w opowiadaniu. Naszym zadaniem jest tak przedstawić historię, by czytelnik mógł się dowiedzieć o niej jak najwięcej.

Opowiadania składają się z kilku podstawowych elementów, bez których trudno byłoby je napisać. Należą do nich:

• Informacje o czasie wydarzeń i miejscu, w którym historia się rozgrywa. Może to być „Dawno, dawno temu za siedmioma górami…”, ale i „28 lipca w domu Krzysia…”. 
• Informacje o elementach świata, w którym żyją bohaterowie. Jeśli jest to dom, to opisujemy jego wygląd czy pomieszczenie, w którym żyje bohater. Próbujemy przedstawić przedmioty, z których korzysta, jego ubranie, wygląd czy elementy jego świata naturalnego, np. las, szkołę, ulicę czy sklep.
• Informacje o elementach dynamicznych, dzięki którym poznamy zachowania bohaterów i sytuacje, w których biorą udział. Należą do nich dialogi, podróże czy spotkania. 

Jak napisać dobre opowiadanie?

Wiesz już, co powinno zawierać Twoje opowiadanie. Zanim zaczniesz je pisać, spróbuj wyobrazić sobie świat, w którym żyją Twoi bohaterowie. Gdzie mieszkają, jak wyglądają, jakie ubrania zakładają lub z jakich przedmiotów korzystają? Czy dużo podróżuję? Często rozmawiają? Jak wygląda ich praca? Dzięki temu będziesz w stanie dokładnie opisać ich życie, a to sprawi, że czytelnicy lepiej ich poznają. 

Gdy to zrobisz, nadejdzie czas na napisanie historii. Zastanawiasz się, jak się pisze opowiadanie? Każda taka praca powinna składać się z konkretnych elementów. Dzięki nim będziesz wiedział, od czego zacząć, a czytelnicy z łatwością odnajdą się w Twojej opowieści.

Swoje opowiadanie rozpocznij wstępem. Przedstaw świat bohaterów, ich wygląd czy pracę, którą wykonują. Daj ich poznać osobom, które będą czytać Twoje opowiadanie. Kolejnym etapem jest rozwinięcie, w którym poznajemy przygody bohaterów, ich problemy, rozmowy czy sytuacje, w których biorą udział. Opisz dokładny ich przebieg. Zwróć uwagę na emocje bohaterów, ton ich głosu, zachowania czy tempo mówienia. Napisz, czy są zdenerwowani, podekscytowani czy smutni. Im więcej szczegółów podasz, tym łatwiej będziemy mogli zrozumieć tę historię. Każde opowiadanie kończy się podsumowaniem. Rozwiązuje ono akcję i często zawiera morał lub puentę, która skłoni czytelnika do wyciągnięcia wniosków.

Jak piszemy opowiadanie? Praktyczne podpowiedzi

Zanim zaczniesz pisać swoje opowiadanie, zwróć uwagę na nasze podpowiedzi. Kieruj się nimi, wymyślając lub odtwarzając daną historię:

• Przemyśl czas akcji oraz jej miejsce. Ułóż plan wydarzeń. Dzięki nim nic nie pomylisz i dobrze rozplanujesz przebieg historii. Zastanów się, gdzie umieścić moment kulminacyjny. To sprawi, że Twoja opowieść będzie jeszcze ciekawsza.
• Bohaterowie pierwszoplanowi są zwykle najważniejsi. Dzięki ich zachowaniom możemy lepiej zrozumieć całą historię. Zastanów się, w jaki sposób ich opisać, by pokazać to, co w Twoim opowiadaniu ma być najistotniejsze. 
• Bohaterowie poboczni pozwalają poznać historię z różnych stron. Kogo umieścisz w tej roli? Jakie zachowania opiszesz? To też jest ważne.
• Narracja wpływa na to, w jaki sposób czytelnik poznaje przedstawiony przez Ciebie świat. Czy to jeden z bohaterów będzie też narratorem? A może narrator to osoba wszystkowiedząca, obserwująca wydarzenia, ale nie biorąca w nich udziału? Zastanów się i w trakcie pisania nie zmieniaj już sposobu narracji.
• Korzystaj z czasowników! Dzięki temu Twoje opowiadanie będzie dynamiczne, ciekawe i barwne. Wybieraj też dużo przymiotników, bo one sprawią, że będziemy mogli wyobrazić sobie wygląd bohaterów, zapach potraw czy odgłosy, które panują w świecie przedstawionym.

Jak napisać opowiadanie krok po kroku? Przykłady

Pomimo wszystkich informacji dalej nie czujesz się pewnie i nie wiesz, jak napisać opowiadanie twórcze lub odtwórcze? Mamy dla Ciebie przykładowe opowiadanie. Przeczytaj je, zwróć uwagę na opis bohaterów czy wydarzeń oraz dialogi. To pomoże Ci wyobrazić sobie, jak taka praca powinna wyglądać.